Browse Priscian

GL page
(e.g. 10, 10b; range 1–249)

Search glosses

Search in:

Priscian, Ars grammatica: book 3 (De comparatione, de superlativo, de diminutivo)

Text of Priscian from Hertz ed., Grammatici Latini, vol. II, p. 83 (not a transcription from the St Gall manuscript).

previous page next page

The gloss you selected is highlighted in yellow.

II 83,1

liber tertius de comparatione

II 83,2comparatiuum est, quod cum positiui intellectu uel cum aliquo
39a4a83,2book 3423 comparativum: .i. nomen {= E 26v1}
39a483,2book 34141 quod: ; (39a5=83,2) vel: ; (39a7=83,3) signi[ficat]: ; {= E 26v1-2 (symb. sec. om. E)}
39a4b83,2book 3541 positi[vi]: .i. naturalis {= E 26v1}
39a5c83,239a1book 3211 541 [positi]vi (intellectu): .i. co n-intṡliucht posit ainmmdi
[‘i.e. with the signification of a nominal positive’] [analysis]
39a5d83,239a2book 3541 211 aliquo: .i. sono. co n-alailiu fogoir
[‘i.e. with some sound’] [analysis]
39a6e83,239a3book 3211 participe: ranngabáltaith ranngabáldu
[‘participator or participial’] [analysis]
II 83,3participe sensu positiui magis aduerbium significat: ut fortior, magis fortis,
39a683,3book 34112 sensu: .- (ibid.) possi[tivi]: .-
39a6f83,339a4book 3541 sensu: .i. sens posit ainmdi immurgu isind rainn rangabaldi
[‘i.e. (there is) however a meaning of a nominal positive in the participial part (of speech)’] [analysis]
39a783,3book 34123 magis: : (ibid.) adverbium: : (ibid.) significat: : {= E 26v2}
II 83,4sapientior, magis sapiens, ulterior, magis ultra quam ille qui ultra
39a1083,4book 34144 [ul]terior: " (ibid.) quam: "
39a10g83,439a5book 3543 [ul]terior: exemplum inso ar a rangabalda as·ru-bart
[‘this is an example for the participial which he has mentioned’] [analysis]
39a10h83,439a6 book 3211 magis: (subs.) hire
[‘further’] [analysis]
39a10i83,439a7book 3211 (magis) ultra: .i. cian
[‘i.e. distant’] [analysis]
39a10k83,4book 3543 (qui) ultra (est): cen magis friss
[‘without magis added to it’] [analysis]
II 83,5est, interior, magis intra quam ille qui intus est. hae autem
39a1083,5book 34145 interior: " (39a11=83,5) quam: "
39a11l83,539a9book 3211 magis (intra): inmedónchu
[‘more inward’] [analysis]
39a1283,5book 34141 autem: .- (39a13=83,6) nascuntur: .- (39a14=83,7) dictionibus: .-
39a12m83,539a10book 3211 comparationes: inna comchutrummaichthi-so
[‘these comparisons’] [analysis]
II 83,6comparationes, quae ad personas uel res participes positiui fiunt, nascuntur a
39a1283,6book 34141 quae: : (ibid.) personas: : (39a13=83,6) participes: : (ibid.) positivi: : (ibid.) fiunt: : {= E 26v4-5 (symb. sec. et tert. om. E)}
39a12n83,639a11book 3541 3227[?] ad (personas): .i. do persanaib beodaib it hé-sidi con·ṅdelggaddar do persanaib
[‘i.e. to living persons: it is they who are compared to (other) persons’] [analysis]
39a13o83,639a12book 3541 res: .i. do rétaib marbdaib són
[‘i.e. to inanimate things’] [analysis]
II 83,7dictionibus carentibus casu, id est a uerbis, ut detero deteris deterior, et
39a14p83,739a13book 3543 carentibus (ca*su (s)): .i. neph-dilledchaib
[‘i.e. indeclinables’] [analysis]
39a15q83,739a14book 3211 detero: olcc
[‘evil’] [analysis]
II 83,8ab aduerbiis siue praepositionibus, ut extra exterior, intra interior, ultra
39a16r83,839a15book 3211 extra: immechtrach
[‘external’] [analysis]
39a16s83,839a16book 3211 intra: inmedónach
[‘inner’] [analysis]
39a17t83,839a17book 3211 ultra: cian
[‘far’] [analysis]
II 83,9ulterior, citra citerior, supra superior, infra inferior: nam
39a17u83,939a18book 3211 citra: centarach
[‘on this side’] [analysis]
39a17w83,939a19book 3211 citerior: centarchu
[‘more on this side’] [analysis]
39a1783,9book 34142 supra: " (ibid.) in[fra]: " (39a18=83,9) nam: "
39a1883,9book 34141 nam: .- (39a22=83,12) solent: .-
39a1883,9book 34143 superus: : (39a18=83,10) inferus: : (39a19=83,10) quamvis: : (ibid.) videantur: : (39a20=83,11) esse: : (ibid.) possitiva: :
II 83,10superus et inferus, quamuis uideantur eorum [id est superioris et
39a19x83,1039a20book 3313 superioris: indí as superior
[‘of the superior’] [analysis]
39a20y83,1039a21book 3313 [in]ferioris: indí as inferior
[‘of the inferior’] [analysis]
II 83,11inferioris] esse positiua, tamen in usu superi pro caelestibus siue uiuis,
39a21z83,1139a22book 3211 571 caelestibus: dé nemdai són
[‘that is, heavenly gods’] [analysis]
39a21aa83,1139a23book 3211 543 (sive) vivis: nó dé bithbí it é vivi. in dóini bí
[‘or ever-living gods, or they are the vivi, the living human beings’] [analysis]
II 83,12inferi autem pro manibus accipi solent. adeo autem non ad ipsa aduerbia,
39a21bb83,1239a24book 3211 571 (pro) manibus: Ar déib iffirnn {cf. E 26v9 infernalibus diis}
[‘for gods of hell’] [analysis]
39a22cc83,1239a25book 3211 542 adeo: in mar .i. ní arindí no·mbetis cid in biucc. as·beir-sem in már. acht is arindí nad·biat etir
[‘greatly, i.e. he says ‘greatly’, not that they are even in small measure, but because they do not exist at all’] [analysis]
39a2283,12book 34141 non: ., (39a24=83,13) [ad]verbiorum: ., (ibid.) fiunt: ., (ibid.) comparatio[nes]: .,
II 83,13sed ad personas uel res participes aduerbiorum huiuscemodi fiunt
39a24dd83,1339a26book 3543 [ad]verbiorum: .i. inna ṅdobriathar asa·n-airberar cumaṅg ainmmde ⁊ hua·ṅgainetar comparaiti
[‘i.e. of the adverbs from which a nominal force is drawn, and from which comparatives are born’] [analysis]
II 83,14comparationes, quod nascuntur ex his ipsis aduerbia comparatiua, quae cum
39a2683,14book 34121 [com]parativa: ., (ibid.) quae: .,
39a2683,14book 34141 quae: : (39a27=83,15) significant: : {= E 26v12}
39a26ee83,1439a27book 3421 543 cum (magis): Com magis lasin posit n-ísin
[‘with magis along with this positive’] [analysis]
II 83,15magis ipsum positiuum aduerbium significant, ut ulterius magis ultra,
39a2683,15book 34111 ipsum: " (39a27=83,15) adverbium: "
39a26ff83,15book 3543 positi[vum]: as posit
[‘which is a positive’] [analysis]
39a27gg83,1539a29book 3543 significant: (m.l.) .i. Sens magis ⁊ posit leiss iss ed bís isin comparait hisin inna dobreithre .,
[‘i.e. the sense of magis and with it the positive, that is what exists in that comparative of the adverb’] [analysis]
II 83,16citerius magis citra, exterius magis extra. sic et similia.
II 83,17deriuantur igitur comparatiua a nominibus adiectiuis, quae sumuntur
39a3083,17book 34121 nominibus: " (39a31=83,17) quae: "
39a31hh83,17book 34226 sumuntur: for persana
[‘on persons’] [analysis]
II 83,18ex accidentibus substantiae nominum. accidentia autem sunt, quae ex
39a31ii83,1839a31book 3211 (ex) accidentibus: .i. huanaib teṅcmaiṅgthechaib
[‘i.e. from the accidentals’] [analysis]
39a32kk83,18book 3423 accidentia: nomina {= E 26v15}
39a3283,18book 34141 quae: : (39a35=83,19) trahuntur: :
II 83,19qualitate uel quantitate animi uel corporis uel extrinsecus forte euenientium
39a33ll83,1939a32book 3211 4222 qualitate: .i. inne maith uilcc
[‘i.e. the quality of good or of evil’] [analysis]
39a34mm83,19book 3212 evenienti[um]: accidentium {= E 26v16}
II 83,20trahuntur, quae possunt incrementa uel diminutiones accipere, per quae
39a35nn83,20book 3543 incrementa: ut magnus maior maximus
39a3583,20book 34121 incrementa: " (39a36=83,20) [dem]minutiones: " (ibid.) (per) quae: "
39a36oo83,20book 3543 [dem]minutiones: ut parvus minor minimus {= E 26v16}
II 83,21comparatio nascitur, sine quibus substantia intellegi potest: ea uero nisi prior
39a37pp83,21book 33221 quibus: accidentibus {cf. E 26v17 accidentibus vel incrementis}
39a37qq83,21book 3543 substantia: hominis vel alicuius rei
39a38rr83,21book 33232 ea: accidentia {= E 26v17}
39a3883,21book 34141 vero: .- (39a39=83,22) possunt: .-
II 83,22illa intellegatur, esse non possunt. si enim dicam homo uel lapis,
39a3883,22book 34142 intelliga[tur]: : (39a39=83,22) enim: :
II 83,23substantiam demonstraui, cuius significatio nec augeri potest nec minui,
39a4083,23book 34123 substantiam: " (ibid.) demonstravi: "

 

previous page next page

Conspectus siglorum

Manuscripts

G
St Gall, Stiftsbibliothek, 904 (a. 851)
L
Leiden, Universiteitsbibliotheek, BPL 67 (a. 838)
K
Karlsruhe, Badische Landesbibliothek, Aug. perg. CXXXII (s. IXb)
E
Paris, Bibliothèque nationale, Latin 10290 (s. IXc–d)
M
Milan, Biblioteca Ambrosiana, Cod. A 138 sup. (s. IX)
T
Dublin, Trinity College, MS 229 (C.1.8) (s. XI)

Lemmata

[ ]
the enclosed part is in the preceding or following line in the MS
+
the gloss is not in the hand of the usual glossator A (in all MSS)
*
the gloss explains a corrupt lemma and/or sentence

Glosses

7
et/ocus
.i.
id est/ed-ón
= spiritus asper
< >
part of the gloss is illegible [note: < > sometimes also enclose later additions in the MS; these are being revised and distinguished with ( )]
[ ]
letters which should be deleted
abc
letters marked as deleted (but legible) in the MS
Rijcklof Hofman, Pádraic Moran, Bernhard Bauer, St Gall Priscian Glosses, version 2.1 (2023) <http://stgallpriscian.ie/index.php?kV=2&kP=83&id=3478> [accessed 19 March 2024]