Browse Priscian

GL page
(e.g. 10, 10b; range 1–249)

Search glosses

Search in:

Priscian, Ars grammatica: book 3 (De comparatione, de superlativo, de diminutivo)

Text of Priscian from Hertz ed., Grammatici Latini, vol. II, p. 83 (not a transcription from the St Gall manuscript).

previous page next page

II 83,1

liber tertius de comparatione

II 83,2comparatiuum est, quod cum positiui intellectu uel cum aliquo
39a4a83,2book 3423 comparativum: .i. nomen {= E 26v1}
39a483,2book 34141 quod: ; (39a5=83,2) vel: ; (39a7=83,3) signi[ficat]: ; {= E 26v1-2 (symb. sec. om. E)}
39a4b83,2book 3541 positi[vi]: .i. naturalis {= E 26v1}
39a5c83,239a1book 3211 541 [positi]vi (intellectu): .i. co n-intṡliucht posit ainmmdi
[‘i.e. with the signification of a nominal positive’] [analysis]
39a5d83,239a2book 3541 211 aliquo: .i. sono. co n-alailiu fogoir
[‘i.e. with some sound’] [analysis]
39a6e83,239a3book 3211 participe: ranngabáltaith ranngabáldu
[‘participator or participial’] [analysis]
II 83,3participe sensu positiui magis aduerbium significat: ut fortior, magis fortis,
39a683,3book 34112 sensu: .- (ibid.) possi[tivi]: .-
39a6f83,339a4book 3541 sensu: .i. sens posit ainmdi immurgu isind rainn rangabaldi
[‘i.e. (there is) however a meaning of a nominal positive in the participial part (of speech)’] [analysis]
39a783,3book 34123 magis: : (ibid.) adverbium: : (ibid.) significat: : {= E 26v2}
II 83,4sapientior, magis sapiens, ulterior, magis ultra quam ille qui ultra
39a1083,4book 34144 [ul]terior: " (ibid.) quam: "
39a10g83,439a5book 3543 [ul]terior: exemplum inso ar a rangabalda as·ru-bart
[‘this is an example for the participial which he has mentioned’] [analysis]
39a10h83,439a6 book 3211 magis: (subs.) hire
[‘further’] [analysis]
39a10i83,439a7book 3211 (magis) ultra: .i. cian
[‘i.e. distant’] [analysis]
39a10k83,4book 3543 (qui) ultra (est): cen magis friss
[‘without magis added to it’] [analysis]
II 83,5est, interior, magis intra quam ille qui intus est. hae autem
39a1083,5book 34145 interior: " (39a11=83,5) quam: "
39a11l83,539a9book 3211 magis (intra): inmedónchu
[‘more inward’] [analysis]
39a1283,5book 34141 autem: .- (39a13=83,6) nascuntur: .- (39a14=83,7) dictionibus: .-
39a12m83,539a10book 3211 comparationes: inna comchutrummaichthi-so
[‘these comparisons’] [analysis]
II 83,6comparationes, quae ad personas uel res participes positiui fiunt, nascuntur a
39a1283,6book 34141 quae: : (ibid.) personas: : (39a13=83,6) participes: : (ibid.) positivi: : (ibid.) fiunt: : {= E 26v4-5 (symb. sec. et tert. om. E)}
39a12n83,639a11book 3541 3227[?] ad (personas): .i. do persanaib beodaib it hé-sidi con·ṅdelggaddar do persanaib
[‘i.e. to living persons: it is they who are compared to (other) persons’] [analysis]
39a13o83,639a12book 3541 res: .i. do rétaib marbdaib són
[‘i.e. to inanimate things’] [analysis]
II 83,7dictionibus carentibus casu, id est a uerbis, ut detero deteris deterior, et
39a14p83,739a13book 3543 carentibus (ca*su (s)): .i. neph-dilledchaib
[‘i.e. indeclinables’] [analysis]
39a15q83,739a14book 3211 detero: olcc
[‘evil’] [analysis]
II 83,8ab aduerbiis siue praepositionibus, ut extra exterior, intra interior, ultra
39a16r83,839a15book 3211 extra: immechtrach
[‘external’] [analysis]
39a16s83,839a16book 3211 intra: inmedónach
[‘inner’] [analysis]
39a17t83,839a17book 3211 ultra: cian
[‘far’] [analysis]
II 83,9ulterior, citra citerior, supra superior, infra inferior: nam
39a17u83,939a18book 3211 citra: centarach
[‘on this side’] [analysis]
39a17w83,939a19book 3211 citerior: centarchu
[‘more on this side’] [analysis]
39a1783,9book 34142 supra: " (ibid.) in[fra]: " (39a18=83,9) nam: "
39a1883,9book 34141 nam: .- (39a22=83,12) solent: .-
39a1883,9book 34143 superus: : (39a18=83,10) inferus: : (39a19=83,10) quamvis: : (ibid.) videantur: : (39a20=83,11) esse: : (ibid.) possitiva: :
II 83,10superus et inferus, quamuis uideantur eorum [id est superioris et
39a19x83,1039a20book 3313 superioris: indí as superior
[‘of the superior’] [analysis]
39a20y83,1039a21book 3313 [in]ferioris: indí as inferior
[‘of the inferior’] [analysis]
II 83,11inferioris] esse positiua, tamen in usu superi pro caelestibus siue uiuis,
39a21z83,1139a22book 3211 571 caelestibus: dé nemdai són
[‘that is, heavenly gods’] [analysis]
39a21aa83,1139a23book 3211 543 (sive) vivis: nó dé bithbí it é vivi. in dóini bí
[‘or ever-living gods, or they are the vivi, the living human beings’] [analysis]
II 83,12inferi autem pro manibus accipi solent. adeo autem non ad ipsa aduerbia,
39a21bb83,1239a24book 3211 571 (pro) manibus: Ar déib iffirnn {cf. E 26v9 infernalibus diis}
[‘for gods of hell’] [analysis]
39a22cc83,1239a25book 3211 542 adeo: in mar .i. ní arindí no·mbetis cid in biucc. as·beir-sem in már. acht is arindí nad·biat etir
[‘greatly, i.e. he says ‘greatly’, not that they are even in small measure, but because they do not exist at all’] [analysis]
39a2283,12book 34141 non: ., (39a24=83,13) [ad]verbiorum: ., (ibid.) fiunt: ., (ibid.) comparatio[nes]: .,
II 83,13sed ad personas uel res participes aduerbiorum huiuscemodi fiunt
39a24dd83,1339a26book 3543 [ad]verbiorum: .i. inna ṅdobriathar asa·n-airberar cumaṅg ainmmde ⁊ hua·ṅgainetar comparaiti
[‘i.e. of the adverbs from which a nominal force is drawn, and from which comparatives are born’] [analysis]
II 83,14comparationes, quod nascuntur ex his ipsis aduerbia comparatiua, quae cum
39a2683,14book 34121 [com]parativa: ., (ibid.) quae: .,
39a2683,14book 34141 quae: : (39a27=83,15) significant: : {= E 26v12}
39a26ee83,1439a27book 3421 543 cum (magis): Com magis lasin posit n-ísin
[‘with magis along with this positive’] [analysis]
II 83,15magis ipsum positiuum aduerbium significant, ut ulterius magis ultra,
39a2683,15book 34111 ipsum: " (39a27=83,15) adverbium: "
39a26ff83,15book 3543 positi[vum]: as posit
[‘which is a positive’] [analysis]
39a27gg83,1539a29book 3543 significant: (m.l.) .i. Sens magis ⁊ posit leiss iss ed bís isin comparait hisin inna dobreithre .,
[‘i.e. the sense of magis and with it the positive, that is what exists in that comparative of the adverb’] [analysis]
II 83,16citerius magis citra, exterius magis extra. sic et similia.
II 83,17deriuantur igitur comparatiua a nominibus adiectiuis, quae sumuntur
39a3083,17book 34121 nominibus: " (39a31=83,17) quae: "
39a31hh83,17book 34226 sumuntur: for persana
[‘on persons’] [analysis]
II 83,18ex accidentibus substantiae nominum. accidentia autem sunt, quae ex
39a31ii83,1839a31book 3211 (ex) accidentibus: .i. huanaib teṅcmaiṅgthechaib
[‘i.e. from the accidentals’] [analysis]
39a32kk83,18book 3423 accidentia: nomina {= E 26v15}
39a3283,18book 34141 quae: : (39a35=83,19) trahuntur: :
II 83,19qualitate uel quantitate animi uel corporis uel extrinsecus forte euenientium
39a33ll83,1939a32book 3211 4222 qualitate: .i. inne maith uilcc
[‘i.e. the quality of good or of evil’] [analysis]
39a34mm83,19book 3212 evenienti[um]: accidentium {= E 26v16}
II 83,20trahuntur, quae possunt incrementa uel diminutiones accipere, per quae
39a35nn83,20book 3543 incrementa: ut magnus maior maximus
39a3583,20book 34121 incrementa: " (39a36=83,20) [dem]minutiones: " (ibid.) (per) quae: "
39a36oo83,20book 3543 [dem]minutiones: ut parvus minor minimus {= E 26v16}
II 83,21comparatio nascitur, sine quibus substantia intellegi potest: ea uero nisi prior
39a37pp83,21book 33221 quibus: accidentibus {cf. E 26v17 accidentibus vel incrementis}
39a37qq83,21book 3543 substantia: hominis vel alicuius rei
39a38rr83,21book 33232 ea: accidentia {= E 26v17}
39a3883,21book 34141 vero: .- (39a39=83,22) possunt: .-
II 83,22illa intellegatur, esse non possunt. si enim dicam homo uel lapis,
39a3883,22book 34142 intelliga[tur]: : (39a39=83,22) enim: :
II 83,23substantiam demonstraui, cuius significatio nec augeri potest nec minui,
39a4083,23book 34123 substantiam: " (ibid.) demonstravi: "

 

previous page next page

Conspectus siglorum

Manuscripts

G
St Gall, Stiftsbibliothek, 904 (a. 851)
L
Leiden, Universiteitsbibliotheek, BPL 67 (a. 838)
K
Karlsruhe, Badische Landesbibliothek, Aug. perg. CXXXII (s. IXb)
E
Paris, Bibliothèque nationale, Latin 10290 (s. IXc–d)
M
Milan, Biblioteca Ambrosiana, Cod. A 138 sup. (s. IX)
T
Dublin, Trinity College, MS 229 (C.1.8) (s. XI)

Lemmata

[ ]
the enclosed part is in the preceding or following line in the MS
+
the gloss is not in the hand of the usual glossator A (in all MSS)
*
the gloss explains a corrupt lemma and/or sentence

Glosses

7
et/ocus
.i.
id est/ed-ón
= spiritus asper
< >
part of the gloss is illegible [note: < > sometimes also enclose later additions in the MS; these are being revised and distinguished with ( )]
[ ]
letters which should be deleted
abc
letters marked as deleted (but legible) in the MS
Rijcklof Hofman, Pádraic Moran, Bernhard Bauer, St Gall Priscian Glosses, version 2.1 (2023) <http://stgallpriscian.ie/index.php?bb=3> [accessed 19 March 2024]